Wat met de gezinswoning in de tweede nalatenschap?

In Vlaanderen is de gezinswoning vrijgesteld van erfbelasting in hoofde van de langstlevende echtgenoot. Maar dat is niet zo bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot zelf. De erfgenamen bij het tweede overlijden betalen hierop dus de normaal verschuldigde erfbelastingen.

De klassieke situatie:

Een koppel is gehuwd met een gemeenschap van goederen (wettelijk stelsel) en via het huwelijkscontract is voorzien dat de langstlevende de gezinswoning in volle eigendom toebedeeld krijgt.

Of denk aan een koppel dat een testament heeft opgesteld waarin de echtgenoten elkaar de volle eigendom van de woning nalaten.

In beide gevallen zal de langstlevende van de echtgenoten in Vlaanderen geen erfbelasting betalen. De  kinderen betalen uiteraard ook niets, gezien ze de woning niet erven.  De langstlevende echtgenoot mag in de gezinswoning blijven wonen, zonder bemoeienis van de kinderen en zonder dat vadertje staat aan de kassa passeert. De ideale wereld, quoi.

Loontje komt om zijn boontje

Maar wat gebeurt er bij het tweede overlijden? Wel dan riskeert de factuur alsnog zwaar uit te vallen voor de kinderen. De gezinswoning zal dan immers voor de volle eigendom bij hen worden belast. Bovendien zal de woning bij de anderen onroerende goederen worden opgeteld, waardoor men in de hoogste schijf van 27% kan terechtkomen. Dat zal des te meer het geval zijn als er minder erfgenamen zijn.

De besparing naar aanleiding van het eerste overlijden, weegt meestal niet op tegen de fors hogere erfbelasting bij het overlijden van de langstlevende. De kinderen betalen dan het gelag.

Plannen is de boodschap

Wil je een oplossing uitwerken die verder kijkt dan het eerste overlijden, dan is het zaak om ook te kijken wat je met de gezinswoning kan doen voor het tweede overlijden.

Misschien is de langstlevende partner zinnens de gezinswoning te verkopen en zal het probleem zich niet meer stellen. Na de verkoop is het uitwerken van een planning op de verkregen centen relatief eenvoudig en goedkoop. De bankgift of een schenking voor notaris aan 3% liggen dan voor de hand.

Wordt de woning niet verkocht, dan wordt best bekeken of een schenking van de woning zelf – met voorbehoud van vruchtgebruik voor de schenker – soelaas biedt. Schenken is veelal goedkoper dan erven. De schenker behoudt dan woonzekerheid, maar zorgt tegelijkertijd voor een optimalisatie van de erfbelasting. Iedereen content..

Elke situatie is anders en verdient een eigen aanpak. Wil u over deze problematiek een gesprek met ons? Dat kan, maak hier uw afspraak. We denken graag met u mee en zetten samen met u de pro’s en de contra’s op rij. Op die manier kan u met kennis van zaken de juiste beslissing nemen.

Jan Vanoverbeke

jan.vanoverbeke@successiehuis.be