Wat is van jou en wat is van je partner?

Deze vraag is niet zonder belang in het kader van bijvoorbeeld een nalatenschap.

De eigen goederen van de langstlevende partner bijvoorbeeld behoren immers niet tot de nalatenschap waardoor hierop géén erfbelasting verschuldigd is bij het overlijden van de eerststervende.

Tot zover het principe.

Alleen, in de praktijk blijkt het niet altijd even simpel om aan te tonen dat iets eigen was aan de langstlevende partner. We nemen het voorbeeld van een vrouw die een belangrijke som heeft geërfd van haar ouders. Wanneer haar man komt te overlijden is ze, terecht, van oordeel dat die gelden op haar rekening eigen zijn aan haar. Alles wat ze heeft gekregen uit erfenis of schenking van haar ouders blijft immers in principe van haar.

Maar wat als ze die gelden op een gemeenschappelijke rekening zou gestort hebben? Of wat als ze die gelden weliswaar op een eigen rekening had gestort maar wanneer er op die eigen rekening naast de gelden uit de erfenis ook gemeenschappelijke inkomsten zouden zijn gestort geweest?

In dat geval is er sprake van vermenging en wordt het moeilijk nog te achterhalen wat eigen was en wat gemeenschappelijk. Bij een echtpaar dat gehuwd is onder het wettelijk stelsel geldt er bovendien een vermoeden van gemeenschappelijkheid.

Gelet op de vermenging en dat vermoeden is het risico niet ondenkbeeldig dat de fiscus al het geld op haar rekening als gemeenschappelijk zal beschouwen. Dat betekent dus heel concreet dat zij, bij het overlijden van haar man, erfbelasting zal moeten betalen op de helft van haar eigen geld! Een uiterst pijnlijke zaak.

Maar dit geldt ook in omgekeerde richting. Stel dat in ons voorbeeld de man eigen en gemeenschappelijke gelden zou vermengd hebben op zijn rekeningen, dan zal de vrouw ook maar op de helft van de eigen tegoeden van haar vooroverleden man moeten betalen. Ook daar zal dan immers alles in één grote gemeenschappelijke pot gestoken worden, wat maakt dat slechts de helft ervan in de nalatenschap valt.

Al naargelang wie eerst overlijdt en op wiens rekening de vermenging is gebeurd, kan het dus positief of negatief uitdraaien voor de belastingplichtige.

Nog een opsteker is dat het standpunt van de Vlaamse belastingdienst in deze materie gaandeweg milder is geworden. Het is dus bijvoorbeeld niet langer zo dat het loutere feit dat eigen gelden op een gemeenschappelijk rekening worden gestort, automatisch betekent dat die gelden gemeenschappelijk zijn geworden. Als er niet al te véél bewegingen op de rekening zijn geweest, zullen de gelden nog steeds traceerbaar zijn, waardoor je het eigen karakter ervan kan aantonen.

Jan Vanoverbeke

jan.vanoverbeke@successiehuis.be

0460/96.51.20