Het stuur van jouw erfenis

Ons erfrecht is meer dan 200 jaar oud. De laatste jaren zorgde de wetgever gelukkig voor een opfrissing.  Je krijgt meer vrijheid om zelf te bepalen wie welk deel van  jouw erfenis krijgt. Neem jij het stuur van jouw erfenis in handen?

Het beschikbaar deel

De eigen kinderen blijven nog steeds beschermd. Dat is logisch, gezien de bloedverwantschap. Maar de wettelijke bescherming is sinds 1 september 2018 ‘geplafonneerd’. De kinderen hebben samen recht op de helft van jouw nalatenschap. Hoe meer kinderen, hoe kleiner dus hun voorbehouden deel, de zogenaamde reserve. Het andere deel – lees: de andere helft van jouw nalatenschap – is dus vrij beschikbaar. In mensentaal gezegd: dat deel kan je schenken of nalaten aan één of meerdere kind(eren), vrienden, kennissen, familie, verenigingen en/of goede doelen.

Onterven  dan maar?

Kan ik dan een kind begunstigen ten nadele van een ander kind? Jazeker, en dat is niet zo bekend. Zit er ruis op de relatie met één van de kinderen en wil je dit kind minder nalaten? Wel, dan stel je een testament op waarin je duidelijk vastlegt dat het beschikbaar deel toekomt aan de echtgenoot of partner, een ander kind of een derde partij. Het (deels) onterfde kind kan daar weinig tegenin brengen als zijn of haar reserve niet wordt aangetast.

Je hoeft niet te wachten

Een testament krijgt uitwerking bij het overlijden van de opsteller ervan. Dan pas wordt de nalatenschap verdeeld conform de inhoud van het testament. Burgers kunnen uiteraard ook tijdens hun leven  al bepaalde personen iets geven of schenken, bijvoorbeeld via een hand- of bankgift of middels een akte bij de notaris. Zo kan je het beschikbaar nu al benutten en ervaar je het plezier van het geven. Bij jouw overlijden worden dan wel alle reeds gedane schenkingen of giften in rekening gebracht om te bekijken of de reserve van je kinderen is aangetast. Is dit het geval (wat eerder uitzonderlijk is), dan zullen de begiftigden een deel van de schenking terug moeten inbrengen ten gunste van de kinderen (men noemt dit inkorting). Die puzzel leggen is achteraf niet eenvoudig, zeker niet indien de schenkingen lang geleden onderhands hebben plaatsgevonden.

Yes you can!

In de praktijk zien we veel twijfel. Start alvast met jouw wensen op papier te zetten. Dit kan het startpunt zijn voor een testament, een flexibel instrument dat steeds aanpasbaar is. Emoties nemen al eens de bovenhand, het kan interessant zijn om dan een vehikel te hebben dat vroegere intenties kan terugdraaien of bijschaven. Wat je nu denkt, is misschien binnen vijf jaar totaal achterhaald. Zorg wel voor een correcte formulering en een duidelijke insteek zodat er achteraf geen twijfel kan bestaan over wie wat krijgt.

Vrijheid is een schaars goed. Je krijgt sinds kort meer macht om zelf in te grijpen op jouw erfenis en te sturen. Bepaal wie wat erft en zorg voor een aanpak die toelaat van mening te veranderen. De geboden vrijheid op een doordachte manier benutten is de boodschap. We helpen je graag op weg.

Jo Viaene

Jo.viaene@successiehuis.be