Waag je kans en betaal geen erfbelasting!

Successieplanning is geen loterij. En toch kan een kanscontract tussen samenwonenden of gehuwden een interessante optie zijn om elkaar te beschermen en tegelijkertijd erfbelasting te optimaliseren. Een woordje uitleg.

Wat is een beding van aanwas?

Eigenlijk bestaat er geen wettelijke definitie, maar het komt erop neer dat twee of meer partijen overeenkomen dat hun aandeel in een bepaald goed (of meerdere goederen) naar aanleiding van hun  overlijden zal aanwassen bij de andere partij.  De partijen komen dus overeen dat –  door de uitwerking van dit contract –  de langstlevende onder hen het deel verwerft van de eerststervende. The winner takes it all.. Het leuke hieraan is dat de overgang van dit goed tussen de partijen niet belast wordt met schenk- of erfbelasting. Voor een vastgoed is er wel  verkooprecht van toepassing.

Voorwaarden:

• Een beding van aanwas moet schriftelijk afgesloten worden en zelfs notarieel indien het vastgoed betreft. Voor gelden, beleggingsportefeuilles of aandelen van een vennootschap kan dit onderhands, zonder tussenkomst van een notaris.
• Het beding van aanwas moet betrekking hebben op specifieke goederen. Het kan dus niet gaan over “alle goederen” of “alle aandelen”. Het kan wel slaan op de aandelen van een specifieke vennootschap of een privé beleggingsportefeuille.
• De partijen die een dergelijk kanscontract onderschrijven moeten een ‘gelijkaardige levensverwachting’ Het is evident dat de deelnemers ongeveer dezelfde leeftijd moeten hebben om de kans op winst en verlies te objectiveren. Een kanscontract tussen een oude bok met een groen blaadje is dan ook uitgesloten. Toch aanvaardt de fiscus leeftijdsverschillen van een aantal jaar, zeker bij veertigers, vijftigers of zestigers.
• De inleg van alle partijen moet gelijkwaardig De logica is dat alle partijen evenveel op het spel zetten. Compensatie is niet mogelijk (het principe dat de oudere partij minder inbrengt wordt dus niet (meer) aanvaard).

Voor wie interessant?

Een beding van aanwas kan opportuniteiten bieden voor samenwonenden met een eigen vermogen, maar tevens voor gehuwden met specifieke eigen vermogens (bijvoorbeeld koppels gehuwd met een stelsel van scheiding van goederen). Hebben partners of echtgenoten ongeveer dezelfde leeftijd en bijvoorbeeld elk 50% van de vennootschap of elke de helft van een beleggingsportefeuille? Wel, dan kan een kanscontract een forse besparing opleveren inzake erfbelasting.

Extra bescherming!

Bovendien zorgt een beding van aanwas voor een extra bescherming van de langstlevende. Een dergelijk kanscontract valt immers niet in de nalatenschap waardoor de kinderen of pluskinderen geen aanspraak kunnen maken op de goederen die het voorwerp van dit kanscontract uitmaken. Er is dus geen sprake van inkorting, waardoor de langstlevende absolute zekerheid krijgt.

Conclusie: een beding van aanwas is ideaal in specifieke situaties. Heb je bepaalde roerende goederen (een beleggingsportefeuille, aandelen van een vennootschap) samen met je partner of echtgenoot en ben je leeftijdsgenoten? Dan kan een kanscontract ervoor zorgen dat je fors kan besparen op de successiefactuur. Bekijk wel op voorhand of alle wettelijke voorwaarden vervuld zijn. Bij twijfel kan je steeds een voorafgaande beslissing vragen aan de fiscus.

Jo Viaene

Jo.viaene@successiehuis.be