Erfbelasting betalen? Nee, bedankt!

Michel Maus zei ooit in de pers nogal laconiek: “erfbelasting is een belasting op domheid”[1].. Vlaanderen int elk jaar ongeveer €1,4 miljard aan domme erfbelasting (successierechten). Dat komt vooral van stervelingen die de financiële gevolgen van hun overlijden weigeren onder ogen te zien. Er zijn nochtans talloze mogelijkheden om minder aan erfbelasting te betalen, je moet alleen je huiswerk maken.

Is er wel een probleem?

Dat verdient een summier onderzoek. Het klassieke gehuwde koppel met één bescheiden gezinswoning, twee kinderen en weinig spaarcenten heeft geen successieprobleem. De woning is vrijgesteld tussen echtgenoten, alleen de kinderen betalen een lage erfbelasting op hun erfdeel in de woning. Een goed huwelijkscontract kan alvast soelaas bieden om de erfbelasting bij het eerste overlijden te verminderen of zelfs te vermijden. Een kleine ingreep met maximaal rendement.

Kies de juiste samenlevingsvorm

Over samenwonen of huwen worden dikke boeken geschreven. Terecht, eigenlijk is dit de belangrijkste basis voor een planning. Bekijk dit als koppel, los van alle emoties. Huwen wordt nog al te veel geassocieerd met een groot feest en kerkelijke rituelen. Daar heeft het eigenlijk niets mee te maken. Huwen is beschermen en mogelijkheden bieden aan elkaar om aan het stuur te zitten van elkaars nalatenschap. Beslis je niet te huwen, ga dan voor een uitgewerkte vorm van samenwonen met een samenlevingsovereenkomst op maat. In de praktijk gaan veel koppels daar losjes over. We hebben geen tijd en vooral geen goesting om daarover te palaveren. Veel te druk met de kinderen, vakanties en feesten. We regelen dat wel, ooit.. Na onze analyse kan het bij sommigen niet snel genoeg gaan. Vooral samenwonenden schrikken van de povere wederzijdse bescherming. Gehuwden onderschatten dan weer de macht van de kinderen na een eerste overlijden.

Durf te denken en ook te doen

Spreken over de gevolgen van een overlijden is niet evident. Durf dit te doen en bereken kurkdroog de gevolgen, net zoals de fiscus doet. Die houdt geen rekening met emoties. Het goede nieuws: er zijn tal van mogelijkheden om de erfbelasting te milderen of te vermijden. Eén van de klassieke wijsheden: leef rijk en sterf arm. Gemakkelijk gezegd, iets moeilijker in de praktijk te brengen. Maar toch..

– Op tijd en stond iets schenken tijdens het leven is zeker geen slecht idee. Je ervaart de vreugde van het geven, maar daarnaast verminder je het vermogen, waardoor de erfbelasting daalt. Bereken eerst de kost en alle gevolgen van de schenking en zet dit af ten opzichte van de mogelijke besparing aan erfbelasting. Zorg uiteraard eerst voor voldoende reserves voor jouw eigen oude dag.

– Een testament kan nuttig zijn om meer na te laten aan elkaar of aan bepaalde personen. Zeker voor de gezinswoning is dit een prima instrument.

– Een kanscontract biedt mogelijkheden voor samenwonenden of gehuwden met eigen vermogens om elkaar zonder erfbelasting bepaalde goederen in volle eigendom te laten verwerven.

– Een overlijdensdekking kan zorgen voor een belastingvrije uitkering ter betaling van de      erfbelasting of de zekerheid bieden dat het gezin de levensstandaard op peil kan houden.

– Een huwelijkscontract op maat geeft de vrijheid aan de langstlevende om samen met de            kinderen een verstandige keuze te maken over bepaalde goederen.

– Een bankgift of schenking in extremis kan voor roerende goederen (spaargelden, beleggingen) een snelle, eenvoudige en goedkope oplossing zijn om erfbelasting te vermijden in de laatste rechte lijn van het leven.

 Actualiseer

Niets is voor de eeuwigheid. Een planning kan uitstekend werken bij een eerste overlijden, maar nefaste gevolgen hebben bij het overlijden van de langstlevende. Durf dit op tijd en stond te herbekijken en aan te passen aan de gewijzigde omstandigheden of de nieuwe regelgeving.

Geniet. Zolang het kan.

 Jo Viaene

Jo.viaene@successiehuis.be

www.successiehuis.be

0460.96.51.20

[1] Michel Maus, Knack, 24 september 2015.