Schenking: ik zie je graag of ik zie je liever…

De kogel is door de kerk. Je hebt beslist een deel van jouw vermogen aan je kinderen Piet en Pol te schenken. Het gaat over een geldsom die je met kerst op hun bankrekening wil overschrijven (een bankgift). Piet is welstellend en Pol heeft altijd geld tekort, de aard van het beestje. Maar hoe pak je dit praktisch aan? Op reis in de wondere wereld van de schenking.

Basisregel: voorschot op erfdeel

Stel dat je een identieke som op hetzelfde ogenblik op hun respectievelijke bankrekening overmaakt, zonder specifieke voorwaarden of vermeldingen. Dan is dat voor Piet en Pol altijd een voorschot op hun erfdeel. Met andere woorden, geen van hen wordt benadeeld of bevoordeeld. Bij de latere verdeling van jouw nalatenschap zullen ze deze schenking moeten inbrengen.

Stel dat je Pol dubbel zoveel geeft dan Piet – gezien zijn precaire financiële situatie – dan zal hij, na jouw overlijden als schenker, een grotere som moeten inbrengen, waardoor hij minder zal krijgen van de resterende erfenis. Zo wordt de gelijkheid tussen Piet en Pol gerespecteerd. Dat kan een koude douche zijn voor Pol, die dacht definitief meer te hebben gekregen dan zijn broer.

De schenking buiten deel

Als je Pol iets extra wil geven, dan kan je een brief sturen (best aangetekend) waarin je aangeeft een bepaalde geldsom aan hem te willen overmaken en waarin je beklemtoont dat dit een schenking buiten deel betreft. Dat betekent dat Pol dit niet moet inbrengen bij het openvallen van jouw nalatenschap. Hij zal dan van de resterende goederen ten dage van het overlijden de helft erven, net als Piet. Uiteindelijk heeft Pol meer gekregen, want de reeds gedane schenking wordt niet meer verrekend.

Schenken buiten deel zonder limieten?

Piet heeft door omstandigheden alle contact verbroken. Kan je dan alles zomaar aan Pol schenken? Ja, in principe is schenken geen probleem. Je zou alles buiten deel aan Pol kunnen schenken. Piet kan echter bij het openvallen van jouw nalatenschap inkorting vragen. Hij kan van Pol eisen dat zijn voorbehouden deel van jouw nalatenschap naar hem terugkomt. Zijn reserve (minimum voorbehouden deel) is 25% van alle goederen die je nog bezit bij het overlijden, verhoogd met alle schenkingen en giften die je tijdens jouw leven hebt verricht. Pol zal dus een deel van de ontvangen giften aan Piet moeten vergoeden. Dat kan uiteraard problematisch zijn als Pol alle schenkingen ondertussen heeft verbrast.

Om zijn deel op te eisen moet Piet trouwens zelf actie ondernemen. De inkorting is dus niet automatisch, maar moet worden gevraagd.

Moraal van het verhaal: je kan één van de kinderen bevoordelen door het doen van een schenking buiten deel. Overdrijf je hierin, dan kan het ‘onterfde of benadeelde’ kind op het eind van de rit zijn/haar voorbehouden deel opeisen. In de praktijk is dit niet altijd evident.

 

Jo Viaene

Jo.viaene@successiehuis.be