Een onderneming of vennootschap: hoe familialer, hoe beter

Sinds 2012 kunnen bepaalde bedrijven gratis (eigenlijk aan een gunsttarief van 0%) geschonken worden als ze voldoen aan specifieke voorwaarden. Deze uitermate voordelige regeling is echter quasi onbekend. In 2020 maakten slechts 925 ondernemingen of vennootschappen gebruik van deze opportuniteit.

 Waarom dit gunsttarief?

De Vlaamse regering wil al jaren de continuïteit in bedrijven een duwtje in de rug geven. Om die reden bestaat er een regelgeving die ondernemers (op leeftijd) de mogelijkheid geeft om hun familiale zaak of de aandelen van hun familiale vennootschap vrij van schenkbelasting aan hun opvolger over te dragen. Ideaal voor ondernemers die zelf al een stevig appeltje voor de dorst hebben en hun opvolger(s) een flitsende start willen bieden.

Voorwaarden?

De betreffende ondernemingen (eenmanszaken) of vennootschappen moeten cumulatief aan een aantal voorwaarden voldoen:

1. de onderneming of de stemrechten op de aandelen van de vennootschap moeten voor minstens 50% in handen zijn van de schenker al dan niet samen met zijn familie. Hierop zijn              een aantal uitzonderingen mogelijk.
2. de onderneming of de vennootschap moet een specifieke activiteit uitoefenen. Concreet gaat het over een nijverheids-, een handels-, een ambachts- of een landbouwactiviteit, een vrij beroep, een ambt of een post.
3. het moet gaan om een reële economische activiteit. In de praktijk wordt dit afgetoetst aan de hand van een aantal parameters. Is er geen personeel en is de factor vastgoed              doorslaggevend ten opzichte van de totale balanswaarde, dan is er geen sprake van een reële               economische activiteit. Dus geen patrimonium- of managementvennootschap..

Procedure?

Attest:

Een scan van jouw onderneming op de voorgaande drie voorwaarden (toe te passen op de laatste drie boekjaren) leert snel of de onderneming of de vennootschap kwalificeert als familiaal. Om zeker te zijn, kan je voorafgaandelijk aan de schenking (die steeds notarieel verleden wordt) een attest vragen aan de fiscus. Die controleert dan een a priori controle wat een extra zekerheid betekent.

Akte:

Middels een akte worden de aandelen dan geschonken aan wie je wenst. Wakkere ondernemers gaan in de akte nog wat extra modaliteiten inbouwen.

Gunsttarief behouden:

Na de schenking moet de onderneming of vennootschap nog drie jaar aan een aantal voorwaarden voldoen. Er moet sowieso een activiteit worden verdergezet binnen de Europese Economische Ruimte, er mogen geen kapitaalverminderingen of verminderingen van het eigen vermogen worden doorgevoerd en er moet een jaarrekening worden opgesteld.

Voldoet men niet langer aan die voorwaarden binnen de  drie jaar na datum van de schenking, dan vervalt alsnog dit gunsttarief en zal 3% schenkbelasting van toepassing zijn.

Overlijden van de schenker binnen de drie jaar na de schenking = toch erfbelasting?

De gekende driejaartermijn is niet van toepassing. De onderneming of aandelen die werden geschonken zijn definitief vrijgesteld van erfbelasting, zelfs als de schenker snel na de schenking komt te overlijden.

Conclusie:

Ondernemers die denken aan hun opvolging of aan een optimale successieplanning hebben een unieke mogelijkheid om hun levenswerk vrij van schenkbelasting over te dragen. De voorwaarden zijn meestal haalbaar en de procedure is vrij eenvoudig. Bespreek deze mogelijkheid en weeg voor- en nadelen af. We helpen je graag op weg.

Jo Viaene

Jo.viaene@successiehuis.be