3-9-27

Nee, dit zijn niet de cijfers van de lotto, evenmin is dit mijn geboortedatum. Het zijn de tarieven van de erfbelasting in rechte lijn en tussen partners of echtgenoten.

Erfbelasting tussen partners of echtgenoten?

Ja, inderdaad. Als jouw partner of echtgenoot sterft, dan moet je als langstlevende erfbelasting betalen op dat stuk van de erfenis dat je toekomt. Als echtgenoot erf je automatisch een bepaald deel van de goederen van de overledene (je hoeft daar niets voor te doen), maar je kan extra vermogen erven door een testament of bepaalde clausules in het huwelijkscontract. Wettelijk samenwonende partners erven enkel het vruchtgebruik op de gezinswoning en de inboedel, feitelijk samenwonende partners erven in principe niets van elkaar(!).

Hoe wordt de erfbelasting berekend?

Op de eerste schijf van €50.000 betaal je 3% erfbelasting, op de volgende schijf van €200.000 betaal je 9% en boven de €250.000 is het tarief 27%. Deze tarieven worden apart toegepast op het roerend vermogen (spaargeld, beleggingen, de inboedel, de wagen, kapitalen uit levensverzekeringen, cash geld, collecties) en op het vastgoed. Bovendien gebeurt de berekening apart per erfgenaam. De gezinswoning is vrijgesteld voor de echtgenoot/ wettelijk samenwonende partner. Er is tevens een vrijstelling voor de eerste €50.000 aan roerende goederen. Als het vermogen dus bestaat uit wat spaargeld en een woning, zal de erfbelasting voor de partner/echtgenoot nog wel meevallen.

En de kinderen betalen eveneens erfbelasting?

Dat is zo. Als afstammelingen in de eerste orde en de eerste graad zullen de kinderen altijd erven (ze hebben zelfs een voorbehouden deel waarop ze niet onterfd kunnen worden). Welk stuk ze erven hangt opnieuw af van de samenlevingsvorm van de overleden ouder (gehuwd of samenwonend) en van de bepalingen opgenomen in een huwelijkscontract of testament. Op het stuk dat elk van hen toekomt betalen zij erfbelasting volgens dezelfde principes en tarieven als hiervoor uiteengezet. Heb je een langstlevende partner/echtgenoot en twee kinderen, dan valt de nalatenschap dus uiteen in drie delen, een deel voor de langstlevende en twee gelijke delen voor de twee kinderen (tenzij  anders bepaald in een testament).

Moeten de kinderen en de langstlevende dan samen beslissen?

Effectief. Hoe beter de harmonie tussen de langstlevende en de kinderen, hoe vlotter de aangifte nalatenschap en hoe gemakkelijker het beheer van de goederen achteraf. Binnen de vier maanden na het overlijden, moeten de erfgenamen een aangifte nalatenschap indienen. Ze doen dit ofwel elk afzonderlijk ofwel samen. In de meeste families kiest men voor een gezamenlijke aangifte omdat dit eenvoudiger en goedkoper is. Na het overlijden zien we meestal dat de langstlevende van bepaalde goederen het ‘vruchtgebruik’ geniet en de kinderen bezitten van diezelfde goederen dan de zogenaamde ‘blote eigendom’. Ingewikkelde termen om te zeggen dat de langstlevende deze goederen mag gebruiken, ervan genieten en de vruchten kan innen (intresten, dividenden, huurinkomen). Als de vruchtgebruiker echter wil verkopen, heeft hij/zij het akkoord van de kinderen nodig, gezien zij de achterliggende eigenaars zijn.. Dat kan vonken geven..

Ons advies

Bekijk of voorhand wat de gevolgen zijn als je gisteren was overleden. Wie erft wat, wie heeft dan welke rechten en wie zou wat moeten betalen? Heb je dit duidelijk in kaart, dan kan je in actie schieten en bekijken hoe je op het wettelijk erfrecht kan ingrijpen. Er zijn tal van mogelijkheden om extra bescherming te bieden tussen partners of echtgenoten en/of erfbelasting te besparen. Stel niet langer uit tot morgen wat je vandaag kan doen.

Fijne feesten en tot binnenkort,

Jo Viaene

jo.viaene@successiehuis.be