Klare wijn schenken!

Jaren geleden heb je een aantal bankgiften gedaan. Je twee kinderen – Tom en Laura – hebben elk €100.000  gekregen op hun twintigste. Tom is wel 10 jaar ouder dan Laura. Je krijgt een telefoontje van jouw vermogensadviseur: wil je dat voor de gedane schenkingen/ giften de oude of de nieuwe regels worden toegepast? Je hoort het in Keulen donderen.

Waarover gaat dit?

Voor 1 september 2018

Eenvoudig gezegd gaat het over de waarde waartegen de gedane bankgiften later – met name bij jouw overlijden (de schenker)  – ingebracht moeten worden. Voor 1 september 2018 was dat tegen de waarde op het ogenblik van de gift, in dit geval gewoon €100.000 voor beide. No big deal.

Na 1 september 2018

Vanaf 1 september zijn de regels echter veranderd, roerende zaken (zoals bankgiften) moeten nu tegen de oorspronkelijke waarde worden ingebracht, maar geïndexeerd tot op datum van het overlijden van de schenker. Dat kan uiteraard een substantieel verschil maken in dit geval. De bankgift van Tom zal 10 jaar langer geïndexeerd worden dan de gift aan Laura. Niet geheel onlogisch, maar een aandachtspunt. In dit voorbeeld is dit niet onoverkomelijk, maar toch.

Helemaal tricky wordt het als Tom geen gelden, maar de aandelen van de familiale onderneming zou gekregen hebben, met voorbehoud van vruchtgebruik voor de schenker. Door het behoud van het vruchtgebruik zal deze schenking niet bekeken worden tegen de waarde op het ogenblik van de schenking , maar tegen de waarde op het ogenblik van overlijden van de schenker. Dit heeft verregaande implicaties, zeker als de waarde van de onderneming (door de inspanningen van Tom) bijvoorbeeld vertienvoudigd is (€1.000.000). Tom is dan de pineut, hij zal €1.000.000 moeten inbrengen, terwijl Laura slechts €100.000 (+indexatie) moet inbrengen. Ze hebben dan, als enige erfgenamen elk recht op ongeveer €550.000. Tom zal dus circa €450.000 moeten betalen aan zijn zus. Levenslange ruzie tussen Tom en Laura gegarandeerd.

Keuze maken voor 1 september 2019

Het goede nieuws is dat je als schenker zelf een keuze kan maken. Kies je voor de nieuwe regels inzake erfrecht of wil je de oude regels behouden? Een essentiële keuze die normaal voor 1 september 2018 moest genomen worden. De wetgever heeft echter de keuzeperiode met een jaar verlengd tot 1 september 2019.

Mensen die ‘vergeten’ deze keuze te maken, maar alsnog afspraken willen maken omtrent de waardering van gedane schenkingen of giften, dienen een zogenaamde (punctuele) erfovereenkomst op te stellen tussen alle betrokken partijen. Dit is verplicht notarieel, vrij duur en vereist vooral het akkoord van alle partijen. Laura zou wel eens dwars kunnen liggen..