Successie: wie plant, die wint!

Sterven. Iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken. In een beknopt tienpuntenplan krijgt u enkele tips om één en ander beter voor te bereiden.

1.Timing is king

De klassieke vraag: “Wanneer moet ik aan successieplanning denken ?” Het antwoord is al even klassiek: van zodra er een substantiële successiekost is! Veelal gaat men er verkeerdelijk van uit dat een planning enkel noodzakelijk is voor senioren.  Leeftijd speelt uiteraard een rol, maar nog belangrijker is de omvang van het vermogen. Het adagium in successieplanning: beter 10 jaar te vroeg, dan 1 dag te laat.

2. Kies het juiste huwelijkscontract en actualiseer

Vele mensen hebben indertijd een huwelijkscontract notarieel laten opstellen. Vaak komen hierin verouderde en dure clausules voor (genre ‘langst leeft al’). Bovendien biedt het nieuwe huwelijksvermogensrecht extra mogelijkheden. Regelmatig nakijken en aanpassen aan de realiteit van vandaag is de boodschap. Weet ook dat je van huwelijksstelsel kan veranderen indien de financiële of familiale situatie dit vereist.

3. Maak een testament

Een testament is een oud instrument met tal van moderne toepassingen. Uit onze praktijk blijkt dat slechts 12% van de gezinnen een testament opstelt. Feitelijke samenwoners kunnen via een testament van elkaar erven, koppels zonder kinderen kunnen bepalen  aan wie ze wat willen nalaten. Zelfs echtgenoten kunnen een testament gebruiken om bijvoorbeeld de gezinswoning aan de langstlevende toe te wijzen met als voordeel dat deze langstlevende hierop geen erfbelastingen betaalt.  Een testament is flexibel en niet duur, een echte aanrader dus.

4. Schenk

Schenkingen bestaan in alle vormen en maten. Je kan dit zelf organiseren (de gekende bankgift tussen bijvoorbeeld ouders en kinderen) of de hulp inroepen van een notaris in binnen- of buitenland voor een specifieke schenking. Vooral spaargelden en portefeuilles lenen zich uitermate goed voor schenkingen allerhande.  Een buitenbeentje is de familiale onderneming die (onder bepaalde voorwaarden) ‘gratis’ kan geschonken worden.  In 2017 werden zo in Vlaanderen 769 familiebedrijven weggeschonken.  Bekijk ook vroeger gedane schenkingen voor 1 september 2019. Er zijn immers nieuwe regels.

5. Verdeel over bank en bakstenen

In Vlaanderen worden de tarieven apart berekend op deze beide vermogenscategorieën (voor erfgenamen in rechte lijn en tussen partners). Een perfecte 50/50 verdeling over vastgoed en roerend goed geeft dus een maximaal voordeel.

6. Denk horizontaal en dan pas verticaal

Successieplanning wordt bijna per definitie gelijkgesteld met een planning van het vermogen naar de volgende generatie. Dat is uiteraard fout. Gehuwden of samenwonenden hebben er alle belang bij om eerst  te bekijken wat de gevolgen van een overlijden zijn voor de langstlevende. Gehuwden die beschikken over een eigen vermogen kunnen  bijvoorbeeld schenken aan hun echtgeno(o)t(e) en eventueel de schenking later herroepen.

7. Maak veel potjes

Kinderen maken gelukkig, zeker in successieplanning. Elk kind dat erft, betaalt op zijn of haar deel erfbelastingen die steeds starten bij de laagste schijf  bovendien nog eens opgedeeld tussen roerend en onroerend goed. Hoe meer kinderen, hoe minder hoog de erfbelastingen zullen oplopen. Meer en meer zien we ook dat kleinkinderen bij een successieplanning worden betrokken (de zogenaamde generation skipping), dit kan trouwens vlotter sedert 1 september.

8. Koop een kasteel, met geleend geld

Financier steeds de aankoop van onroerend goed met vreemde middelen. Schulden behoren immers tot het passief van de nalatenschap. Successieplanning kan bovendien veel soepeler op geld (roerend goed) dan op vastgoed. Door te lenen behoudt men roerend en heeft men minder onroerend.

9. Denk aan een successieverzekering

Indien er een aanzienlijk vermogen is waarop men geen specifieke planning wil loslaten, dan verdient het aanbeveling een successieverzekering af te sluiten. Hiermee dekt men de erfbelastingen (of een deel ervan) in bij een eventueel overlijden.  Vooral  voor jonge vermogende mensen is dit een betaalbare oplossing.

10. Maak een structuur

Bij grote vermogens, zien we vaak een structuur. Vastgoed gegroepeerd in een vennootschap is handiger in planning. Ook het roerend vermogen kan samengebracht worden in een burgerlijke maatschap of een vermogensverzekering. Deze structuren, al dan niet gecombineerd met bijvoorbeeld een schenking, laten een vlotte overdracht toe met behoud van een bepaalde mate van controle bij de pater en/of  mater familias indien gewenst.

Conclusie: Als u bovenstaande tips consequent toepast in uw planning, zal een overlijden geen financieel bloedbad aanrichten. Het zijn stuk voor stuk legale mogelijkheden die vaak eenvoudig en goedkoop zijn. Toch zien wij in de praktijk koudwatervrees om hierover op voorhand te praten. Doen! Het kan alvast veel financieel leed besparen.